Nhằm thống kê đầy đủ số lượng người khuyết tật trên địa bàn tỉnh; thu thập thông tin chính xác về người khuyết tật để hình thành cơ sở dữ liệu chính xác về người khuyết tật phục vụ thực hiện chính sách, pháp luật về người khuyết tật; làm cơ sở phân tích, đánh giá thực trạng người khuyết tật trên địa bàn tỉnh phục vụ nghiên cứu, xây dựng các chương trình, đề án, dự án, chính sách đối với người khuyết tật; thúc đẩy chuyển đổi số trong thực hiện chính sách cho người khuyết tật; Ngày 30/8/2023, UBND tỉnh Quảng Nam ban hành Công văn số 5860/KH-UBND về rà soát thu thập thông tin về người khuyết tật trên địa bàn tỉnh Quảng Nam năm 2023.
Theo đó, Đối tượng rà soát là toàn bộ người khuyết tật đang sinh sống tại cộng đồng theo Luật cư trú và người khuyết tật đang được chăm sóc, nuôi dưỡng tập trung tại các cơ sở trợ giúp xã hội trên địa bàn tỉnh Quảng Nam. Tiêu chí về người khuyết tật thực hiện rà soát được căn cứ Luật Người khuyết tật, Nghị định số 28/2012/NĐ-CP ngày 10/4/2012 của Chính phủ Quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Người khuyết tật, cụ thể: (1) Người khuyết tật: Là người bị khiếm khuyết một hoặc nhiều bộ phận cơ thể hoặc bị suy giảm chức năng được biểu hiện dưới dạng tật khiến cho lao động, sinh hoạt, học tập gặp khó khăn. (2) Các dạng khuyết tật: Khuyết tật vận động; khuyết tật nghe, nói; khuyết tật nhìn; khuyết tật thần kinh, tâm thần; khuyết tật trí tuệ; khuyết tật khác. (3) Mức độ khuyết tật - Người khuyết tật đặc biệt nặng là những người do khuyết tật dẫn đến mất hoàn toàn chức năng, không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động đi lại, mặc quần áo, vệ sinh cá nhân và những việc khác phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hàng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn. - Người khuyết tật nặng là những người do khuyết tật dẫn đến mất một phần hoặc suy giảm chức năng, không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được một số hoạt động đi lại, mặc quần áo, vệ sinh cá nhân và những việc khác phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hàng ngày mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc. Người khuyết tật nhẹ là người khuyết tật không thuộc 02 trường hợp quy định trên. Thời gian thực hiện rà soát là từ ngày 01/9 đến ngày 15/11/2023.
Phương pháp rà soát Sử dụng phương pháp phỏng vấn kết hợp với quan sát trực tiếp người khuyết tật sinh sống tại hộ gia đình, người khuyết tật đang được chăm sóc, nuôi dưỡng tại các cơ sở trợ giúp xã hội trên địa bàn tỉnh kết hợp khai thác thông tin trên hồ sơ chi trả trợ cấp tại cộng đồng và hồ sơ quản lý tại các cơ sở trợ giúp xã hội để thu thập đầy đủ các thông tin liên quan đến người khuyết tật. Quy trình rà soát thực hiện như sau:
(1) Công tác chuẩn bị rà soát Tổ chức tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa, yêu cầu của việc rà soát người khuyết tật trên các phương tiện truyền thông. Xây dựng tài liệu rà soát; thiết kế Phiếu rà soát thu thập thông tin về người khuyết tật, biểu mẫu tổng hợp; xây dựng Phần mềm rà soát, quản lý người khuyết tật. Hội nghị triển khai Kế hoạch; tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ cấp huyện, cấp xã, cán bộ thôn và Rà soát viên. Bố trí lực lượng rà soát (Rà soát viên) để thực hiện rà soát người khuyết tật, đảm bảo phù hợp với số lượng đối tượng và từng địa bàn.
(2) Tổ chức rà soát: Bước 1: Lập danh sách người khuyết tật thuộc diện rà soát (danh sách lập theo từng thôn). + Đối với người khuyết tật đang sinh sống tại cộng đồng: UBND cấp xã chỉ đạo, giao nhiệm vụ cho công chức Lao động - Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với các Trưởng thôn lập danh sách người khuyết tật trên địa bàn làm cơ sở tổ chức thực hiện rà soát. + Đối với người khuyết tật đang được chăm sóc, nuôi dưỡng tại các cơ sở trợ giúp xã hội: Cơ sở trợ giúp xã hội lập danh sách toàn bộ người khuyết tật đang được chăm sóc, nuôi dưỡng tại Cơ sở theo địa chỉ cơ sở đóng trụ sở. Bước 2: Tổ chức thực hiện rà soát theo danh sách Trên cơ sở danh sách người khuyết tật sinh sống trên địa bàn xã, danh sách người khuyết tật đang được chăm sóc, nuôi dưỡng tại các cơ sở trợ giúp xã hội: + UBND cấp xã phân bổ Phiếu rà soát thu thập thông tin về người khuyết tật cho Trưởng thôn để phân bổ cho Rà soát viên của thôn tiến hành rà soát, thu thập thông tin về người khuyết tật theo danh sách, địa bàn được phân công. + Cơ sở trợ giúp xã hội giao nhiệm vụ cho viên chức của đơn vị làm Rà soát viên tiến hành thực hiện Phiếu rà soát thu thập thông tin về người khuyết tật. Bước 3: Cập nhật thông tin về người khuyết tật lên Phần mềm rà soát, quản lý người khuyết tật và tổng hợp, báo cáo kết quả rà soát về cấp huyện + UBND cấp xã: Kết thúc rà soát, Rà soát viên nộp Phiếu rà soát thu thập thông tin về người khuyết tật đã được rà soát cho Trưởng thôn để tổng hợp, kiểm tra và nộp về UBND cấp xã (công chức Lao động - Thương binh và Xã hội nhận). Trường hợp Phiếu rà soát không đảm bảo thì yêu cầu Rà soát viên thực hiện rà soát lại đảm bảo đúng quy định. Trên cơ sở Phiếu rà soát thu thập thông tin về người khuyết tật của các thôn trên địa bàn nộp về UBND cấp xã, UBND cấp xã chỉ đạo, giao nhiệm vụ 4 cho cán bộ cấp xã cập nhật thông tin về người khuyết tật lên Phần mềm rà soát, quản lý người khuyết tật đã được Sở Lao động - Thương binh và Xã hội và Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội cấp huyện tập huấn hướng dẫn, chuyển giao cho địa phương khai thác sử dụng. + Cơ sở trợ giúp xã hội chỉ đạo Rà soát viên của đơn vị nộp Phiếu rà soát về UBND xã, phường nơi đóng trụ sở (công chức Lao động - Thương binh và Xã hội nhận) hoặc trực tiếp cập nhật thông tin Phiếu rà soát lên Phần mềm rà soát, quản lý người khuyết tật. Bước 4: Tổng hợp, nghiệm thu và báo cáo kết quả rà soát + Căn cứ các biểu mẫu tổng hợp trên phần mềm, UBND cấp xã in kết quả rà soát theo từng loại biểu mẫu tổng hợp và kiểm tra, ký xác nhận vào các biểu mẫu tổng hợp theo quy định; báo cáo kết quả rà soát về Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội (nộp kèm theo các bảng tổng hợp và toàn bộ Phiếu rà soát). + Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội tổ chức tiếp nhận Phiếu rà soát của cấp xã; thẩm định, nghiệm thu kết quả rà soát (gồm: Phiếu rà soát, đối chiếu số liệu của các biểu tổng hợp trên phần mềm và các biểu tổng hợp cấp xã đã ký, đóng dấu); tổng hợp, báo cáo kết quả rà soát toàn huyện, thị xã, thành phố với UBND cấp huyện cho ý kiến thống nhất. Căn cứ ý kiến thống nhất của UBND cấp huyện, tham mưu UBND huyện, thị xã và thành phố báo cáo kết quả rà soát về UBND tỉnh (qua Sở Lao động - Thương binh và Xã hội để tổng hợp). + Trên cơ sở báo cáo kết quả rà soát của UBND cấp huyện, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tổng hợp, báo cáo kết quả toàn tỉnh với UBND tỉnh; đồng thời thực hiện thanh toán kinh phí cho các địa phương theo đúng quy định./.